Nội dung vụ án: Ngày 20/4/2021, ông Lường Văn G ký hợp đồng cho thuê đất với Công ty TNHH PH (đại diện ông Cao Duy H, Giám đốc) đối với thửa đất tại khu phố Thành Thái, phường Quảng Cư, TP. Sầm Sơn với thời hạn thuê là 05 năm kể từ ngày ký hợp đồng, giá thuê là 40.000.000đ/năm. Quá trình thực hiện hợp đồng, ngày 12/10/2021 ông G đã làm thủ tục chuyển quyền sử dụng thửa đất trên cho con trai là anh Lường Văn C và Lường Văn X (Hai anh đều đã được Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cấp giấy CNQSDĐ cùng ngày 12/10/2021).

Đến ngày 06/2/2023, ông G và anh C cùng với ông H ký hợp đồng bổ sung thuê đất theo đó người cho thuê đất là anh C, anh X với thời hạn thuê là 05 năm tính từ 06/02/2023 đến hết ngày 30/12/2028, giá thuê là 50.000.000đ/năm. (Hợp đồng không có chữ ký của anh Lường Văn X). Do ông H không thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền thuê đất tiếp theo nên ông G đã khởi kiện yêu cầu ông H phải thanh toán các khoản sau:

- Tiền thuê đất từ ngày 20/4/2021 đến ngày 20/10/2023 là 100.000.000đ, ông H đã đặt cọc 50.000.000đ; số tiền còn lại là 50.000.000đ

- Căn cứ Điều 6 hợp đồng ngày 20/4/2021 đề nghị chấm dứt hợp đồng do ông H vi phạm cam kết không thanh toán đúng quy định.

Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2024/DS-ST ngày 25/7/2024 của TAND thành phố Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa: Không chấp nhận các yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn - ông Lường Văn G. Ngoài ra bản án còn tuyên về quyền kháng cáo của các đương sự. Tuy nhiên, cấp sơ thẩm có những vi phạm trong quá trình giải quyết vụ án trên như sau:

- Về giải quyết nội dung vụ án: Ngày 20/4/2021 giữa ông Lường Văn G và đại diện hợp pháp của Công ty TNHH PH thỏa thuận ký kết hợp đồng thuê đất. Theo đó ông G đồng ý cho Công ty PH thuê diện tích 510m² đất thuộc quyền sở hữu hợp pháp của ông G tại khu phố Thành Thái, phường Quảng Cư, TP Sầm Sơn, tỉnh Thanh Hóa (ông G đã được UBND TP Sầm Sơn cấp giấy chứng nhận quyền sử đụng đất), thời hạn thuê là 05 năm, giá thuê là 40.000.000đ/năm.

Tuy nhiên, đến ngày 12/10/2021 ông G đã thực hiện việc tặng cho toàn bộ thửa đất cho hai con là anh Lường Văn C và anh Lường Văn X (anh C và anh X cũng đã được UBND. TP Sầm Sơn cấp giấy CNQSDĐ cùng ngày). Như vậy đến thời điểm ngày 12/10/2021 ông G không còn là chủ sử dụng hợp pháp của thửa đất nên không còn có các quyền của người sử dụng đất trong đó có quyền cho thuê đất theo quy định tại Điều 167, 168 Luật đất đai năm 2013 mà thuộc quyền của anh C và anh X. Hợp đồng thuê đất giữa ông G với Công ty PH lập ngày 20/4/2021 phải được chấm dứt kể từ thời điểm anh C và anh X đã được cấp GCNQSDĐ. Đồng thời, tại thời điểm này ông G đã không thực hiện việc thông báo cho Công ty PH biết để thực hiện chấm dứt hợp đồng hay ký kết hợp đồng mới với chủ sử dụng mới là anh C và anh X mà đến ngày 06/02/2023 ông Giang, anh Châu lại ký kết hợp đồng bổ sung thuê đất (không có anh X) và đến ngày 08/9/2023 ông G mới có thông báo gửi Công ty PH về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng là vi phạm thỏa thuận hai bên đã thống nhất tại Điều 6 của hợp đồng thuê đất lập ngày 20/4/2021 và phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho Công ty PH.

Ông G khởi kiện yêu cầu Tòa án tuyên chấm dứt hợp đồng này là có cơ sở chấp nhận nhưng cấp sơ thẩm lại tuyên không chấp nhận các yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn ông Lường Văn G là không chính xác và không giải quyết triệt để nội dung vụ án.

- Về lời tuyên đối với án phí: Tại phần nhận định, bản án nêu ông G là người cao tuổi nên được miễn án phí sơ thẩm nhưng tại phần Quyết định bản án lại không đề cập đế vấn đề án phí là thiếu sót.

Quyết định kháng nghị của VKSND tỉnh Thanh Hóa: Ngày 27/8/2024, VKSND tỉnh Thanh Hóa ban hành kháng nghị số 06/QĐ-VKS-P9 đối với Bản án sơ thẩm số 11/2024/DS-ST ngày 25/7/2024 của TAND TP Sầm Sơn. Đề nghị TAND tỉnh Thanh Hóa căn cứ khoản 2 Điều 308, khoản 1 Điều 309 BLTTDS xét xử theo hướng sửa bản án sơ thẩm về việc chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về chấm dứt hợp đồng thuê đất ngày 20/4/2021 giữa ông Lường Văn G với Công ty TNHH PH.

Ngày 25/12/2024, TAND tỉnh Thanh Hóa đã mở phiên tòa phúc thẩm, căn cứ khoản 2 Điều 308 và Điều 309 BLTTDS chấp nhận kháng nghị của VKSND tỉnh Thanh Hóa, sửa bản án sơ thẩm theo hướng chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn về chấm dứt hợp đồng thuê đất ngày 20/4/2021 giữa ông Lường Văn G với Công ty TNHH PH./.