* Biện pháp tác động đến Tòa án

Trong 11 tháng năm 2024, VKS hai cấp đã ban hành 22 văn bản yêu cầu và 02 kiến nghị TAND cùng cấp có biện pháp đôn đốc các cơ quan, tổ chức được yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ thực hiện theo đúng yêu cầu của Tòa án về thời hạn và nội dung cung cấp tài liệu chứng cứ. Ban hành 01 kiến nghị vi phạm của Tòa án trong việc không ban hành quyết định tiếp tục giải quyết vụ án khi căn cứ tạm đình chỉ không còn.     

* Biện pháp tác động đến các cơ quan, tổ chức khác

Trong 11 tháng năm 2024, VKS hai cấp đã ban hành 23 kiến nghị phòng ngừa đến UBND các cấp và các cơ quan, tổ chức khác về việc chậm cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án (vi phạm Khoản 3 Điều 106 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015) và 02 kiến nghị đến các Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trong việc quản lý hồ sơ địa chính dẫn đến việc các vụ án phải tạm đình chỉ kéo dài. Trên cơ sở đó, VKSND tỉnh tổng hợp ban hành kiến nghị đến UBND tỉnh chỉ đạo các UBND cấp xã, huyện trong việc thực hiện yêu cầu của Tòa án về cung cấp, tài liệu chứng cứ. Bên cạnh đó, VKSND tỉnh cũng đã ban hành kiến nghị đến Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường và Chủ tịch UBND tỉnh trong việc một số Chi nhánh Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh có những vi phạm trong quản lý, lưu trữ hồ sơ địa chính dẫn đến việc không có hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để cung cấp cho Tòa án.

* Kết quả đạt được

Sau khi thực hiện việc rà soát án tạm đình chỉ lần 1 (thời điểm 30/6/2024) thì đến thời điểm rà soát án tạm đình chỉ lần 2 (thời điểm 31/10/2024), số lượng án tạm đình chỉ sơ thẩm DS giảm rõ rệt 59 vụ. Trong đó, số vụ án đang tạm đình chỉ được đưa ra tiếp tục giải quyết trong 4 tháng (từ tháng 7 đến tháng 10/2024) là 127 vụ, việc. Kết quả này cho thấy việc VKS thường xuyên rà soát, đôn đốc, yêu cầu Tòa án trong việc giải quyết các vụ án DS đang tạm đình chỉ đã đạt được kết quả.

* Tồn tại, hạn chế

- Một số đơn vị để án tạm đình chỉ kéo dài nhưng chưa có biện pháp đôn đốc, nhắc nhở Tòa án. Điển hình có những vụ án đã tạm đình chỉ từ năm 2013.

- Qua công tác kiểm tra đối với hồ sơ kiểm sát các vụ án tạm đình chỉ có một số tồn tại như sau:

+ Hồ sơ chưa thể hiện hoạt động kiểm sát của KSV đối với việc giải quyết của Tòa án. Có những vụ việc thời gian tạm đình chỉ đã lâu nhưng Kiểm sát viên không có ý kiến đôn đốc Tòa án giải quyết làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự.

+ Căn cứ tạm đình chỉ không đúng nhưng Kiểm sát viên không phát hiện để kiến nghị yêu cầu Tòa án khắc phục.

+ Một số vụ án lý do tạm đình chỉ là do nguyên đơn có đơn đề nghị tạm đình chỉ do phải đi điều trị bệnh nhưng không có tài liệu kèm theo (hồ sơ bệnh án...).

+ Một số vụ án tạm đình chỉ đã có Quyết định tiếp tục giải quyết nhưng trong hồ sơ kiểm sát không thể hiện có căn cứ chấm dứt việc tạm đình chỉ. Trong hồ sơ tạm đình chỉ có quyết định tiếp tục giải quyết vụ án mà không có các tài liệu kèm theo.

+ Một số vụ án tạm đình chỉ với lý do đợi cơ quan có thẩm quyền cung cấp hồ sơ, tài liệu có quyết định yêu cầu cung cấp tài liệu, chứng cứ. Tuy nhiên, quyết định cung cấp tài liệu chứng cứ và Quyết định tạm đình chỉ Tòa án ban hành cùng 1 ngày là không phù hợp, không đúng căn cứ tạm đình chỉ nhưng Kiểm sát viên không phát hiện ra vi phạm để ban hành kiến nghị.

* Nhiệm vụ trọng tâm năm 2025 và những năm tiếp theo

Qua kiểm tra, đánh giá việc tổ chức thực hiện chuyên đề “Tăng cường quản lý án tạm đình chỉ của TAND hai cấp” năm 2024 cho thấy VKSND hai cấp đã đạt được một số kết quả nhất định trong công tác kiểm sát việc giải quyết các vụ việc DS, án HC. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Để khắc phục ngay những tồn tại hạn chế trên, Viện trưởng VKSND tỉnh yêu cầu Viện trưởng VKSND cấp huyện, Phòng 9, Phòng 10 tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc các nội dung sau:

1. Tiếp tục tăng cường công tác kiểm sát việc giải quyết vụ việc DS, án HC đối với các vụ án tạm đình chỉ. Đối với các vụ án tạm đình chỉ kéo dài, VKS hai cấp cần có biện pháp đôn đốc, nhắc nhở, yêu cầu, kiến nghị Tòa án. Kiến nghị Tòa án hai cấp tăng cường hơn nữa việc đôn đốc các cơ quan, tổ chức trong việc cung cấp tài liệu chứng cứ mà Tòa án đã yêu cầu (Nghiên cứu và áp dụng các quy định của Pháp lệnh số 02/2022/UBTVQH15 ngày 18/8/2022 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng).

2. Đối với các vụ việc mà VKS đã ban hành kiến nghị đối với UBND các cấp, chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai trong việc chậm cung cấp tài liệu, chứng cứ mà Tòa án vẫn tiếp tục tạm đình chỉ, VKS đã ban hành kiến nghị phải có biện pháp để xác minh xem UBND, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai đã cung cấp tài liệu, chứng cứ cho Tòa án chưa. Nếu có thì yêu cầu Tòa án ban hành Quyết định tiếp tục giải quyết vụ án. Nếu chưa thì tiếp tục kiến nghị đến UBND, Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện đúng quy định của pháp luật.

3. Phòng 9, Phòng 10 VKSND cấp tỉnh thường xuyên quản lý chặt chẽ, theo dõi số vụ án HC, vụ, việc DS, HNGĐ, KDTM, LĐ và những việc khác theo quy định của pháp luật đang tạm đình chỉ thuộc trách nhiệm kiểm sát của cấp mình và cấp dưới./.